Bertie Koussen

30 november 2021

Tijdens mijn cursussen, workshops, lezingen en open avonden wordt mij vaak de vraag gesteld hoe het lezen van het gelaat is ontstaan. Natuurlijk bestaan er over deze vraag de nodige verhalen en theorieën. Laten we trachten een zo duidelijk mogelijk antwoord te geven op deze vraag op basis van de kennis van de eeuwenoude Chinese cultuur.

Velen denken dat het lezen van het gelaat zomaar uit het niets is ontstaan. Niets is minder waar. Al heel vroeg in de menselijke geschiedenis was de mens bezig met zijn lichaam. Met een sterk en gezond lichaam kon men veel. Als het lichaam gewond raakte of ziek werd moest men naar middelen zoeken om het lichaam te repareren of om het lichaam weer beter te maken. Er ontstond als eerste een vorm van pathologische kennis.

Natuurlijk was men ook vroeg bezig met het doorgronden van gedachten en het denken. Echter dit was niet zo tastbaar als de pathologie.

Pas door de kennis van de pathologie is eigenlijk de frenologie (schedelleer) ontstaan, dus de kennis om aan de hand van de uiterlijke kenmerken de geest trachten te lezen.

De oudste geschriften hierover vinden wij in de bijzonder hoge cultuur van het oude China. De traditionele Chinese pathologie (beter bekend als TCM) was en is nog steeds sterk preventief. Het doel was om te proberen een ziekte op te sporen lang voordat deze gevaarlijk en ernstig kon worden. Degenen die dit praktiseerden baseerden hun reputatie op de tijd hoelang hun patiënten leefden en of zij vaak ziek werden.

Welke technieken werden er gebruikt?

Er werden verscheidene technieken ontwikkeld om in een vroeg stadium het begin van een ziekte te ontdekken. Tot op de dag van vandaag worden technieken gebruikt zoals:

  • Acupunctuur
  • Accupressuur
  • Voetreflexologie
  • Kruidenleer

Heel veel gebruikt werden ook het lezen van:

  • het gelaat
  • diagnose van de pols en de tong
  • eveneens diagnose van de acupressuurpunten
  • het systeem van de meridianen
  • het lezen van de handen

Natuurlijk keek men ook sterk naar de lichaamsvorm en de bouw van de patiënt plus zijn gedrag.

De geschiedenis bewijst dat het lezen van het gelaat kijkt naar alle genoemde facetten en het vergelijkt in termen van de plaats op het gelaat, hun grootte, het prominent aanwezig zijn, de onderliggende structuur van de beenderen en botten en vooral de kleur en de uiterlijke vorm en structuur van de huid.

Hieruit blijkt aldus dat het lezen van het gelaat zich niet beperkt tot het aangezicht. Integendeel het omvat ook de schedel en de vorm en bouw van het gehele lichaam.

Elk orgaan heeft een relatie met een bepaald gedeelte van het gelaat en met de emoties die opgesloten zitten in dat orgaan.

Wat is eigenlijk de leer van de vijf elementen?

Een van de vroegst gebuikte theoretische modellen was de theorie van de vijf elementen.

Het is zeer aannemelijk dat de leer van de vijf elementen is begonnen als een deel van de boeren almanak waarin elk element verwijst naar een bepaald seizoen. Latere toevoegingen tonen aan dat de maanden en dagen werden beschreven in termen van deze elementen. De elementen waren dan een goede hulp voor de boeren om te weten wanneer zij moesten zaaien, planten en oogsten.

In de loop der tijd werden deze elementen gekoppeld aan mensen, hun gezondheid en hun karakters.  Zo kon je bij iemand zien dat hij meer lente elementen had, zoals de opkomende zon, de energie van het ontluikende hout. Hij heeft dan meer de persoonlijkheid geassocieerd met de atmosfeer in die tijd van het jaar en de dag.

Een persoon met teveel hete zomer energie, dus vuur energie, kan gemakkelijk gestrest worden en heeft moeite met rustig en kalm zijn. Dit kan weer leiden tot problemen met het hart.

De vroege opgetekende geschiedenis

Men gaat ervan uit dat het eerste geschreven werk over Chinese pathologie en de kunst van het gelaatlezen in opdracht van Huang Ti werd uitgevoerd. Huang Ti staat ook bekend als de Gele Keizer.

Deze teksten tonen aan dat de degenen die de Chinese pathologie en de kunst van het gelaatlezen beheersten reeds een zeer diepe kennis hadden van de chi energie, het principe van de yin en yang en van de vijf elementen.

Daaraan toegevoegd werden verscheidene vormen van diagnosticeren welke gebruik maakten van de uiterlijke kenmerken van het gelaat en het gehele lichaam om te lezen wat er zich in het lichaam afspeelde.

In de periode van Confucius rond 600 voor Christus werd het gelaatlezen zeer populair en veroverde heel China en later de nabije landen zoals Japan, India en Korea.

In een latere column vertel ik hoe de edele kunst van het gelaatlezen ons heeft bereikt.